۳۰ خرداد ۱۳۹۰

هرزه نگاري در اينترنت؛ آسان، ارزان، پنهان

دخترك تازه از مدرسه به خانه آمده بود و هنوز رخت از تن بيرون نكرده، نشست برابر رايانه. چند روزي مي‌شد كه فوت و فن پيوستن به فضاي مجازي و دنياي اينترنت را از برادرش آموخته بود و امروز در پي كشفي تازه بود.
هم‌كلاسي‌هايش ذوق‌زده از ديدن تصاوير شخصيت‌هاي محبوب كارتوني در اينترنت و يا ديدن عكس‌هايي از بازيگران سينما در چهره‌هايي متفاوت از آنچه در سينما و تلويزيون ديده مي‌شود، آتش كنجكاوي به جانش انداخته بودند و او حالا تشنه و آزمند ديدن ناديده‌ها زل زده بود به صفحه رايانه برادر.
دخترك ديد آنچه را نبايد مي‌ديد. تصاويري بي‌شرمانه و ناپسند در برابر چشمان متعجب او صف كشيدند. عكس‌ها و حالت‌هايي كه در گمانش هم نمي‌گنجيد. هرزه نگاري[1] اينترنتي از كاستي‌ها و دردسرهاي دنياي مجازي كنوني ماست كه به دغدغه بسياري از كاربران، برنامه ريزان و قانون‌گذاران جوامع امروزي بدل شده است.
پيشترها اگر كسي در پي رفتاري انحرافي و بيرون از هنجارهاي فرهنگي و مذهبي اجتماع بود و يا آزمند به ديدن و كاميابي از عكس و فيلم‌هايي از جنس هرزگي و روسپي‌گري، بايد گذرش به محلات بدنام مي‌افتاد و يا سر از مكان‌هاي پرخطر و آلوده در مي‌آورد.
پيشترها اگر كسي از سر كنجكاوي و يا حتي در جست‌و‌جوي درمان و رفع كاستي از روابط زناشويي اش به سراغ داروخانه، كتاب‌فروشي و يا ... مي‌رفت، حجب و حيا چنان او را در خود مي‌پيچيد كه عرق شرم بر پيشاني به آهستگي نام كالاي مورد نظرش را بر زبان مي‌راند.
پيشترها اگر كسي هوس طغيان عليه آموزه‌هاي عرف و شريعت و اخلاق را داشت و مي‌خواست تا شهوت را به جاي عقلانيت دنبال كند، بايد از قيد خوشنامي رها مي‌شد و صابون بدنامي و شهره شدن به هرزگي را بر تن خود مي‌ماليد.
پيشترها اگر كسي سوداي درآميختن به هنر و ادبيات شهواني يا فيلم و تصاوير مستهجن را در سر مي‌پروراند، محدوديت‌هاي قانوني را در برابر خود مي‌ديد، سد مذهب و عرف جامعه را روياروي خود مي‌ديد، بايد دشواري و سختي‌هاي كاميابي در اين مسير را به تن مي‌خريد، بايد از شرم و حياي بازدارنده گذر مي‌كرد، بايد هزينه‌هاي گزافي را متحمل مي‌شد، بايد...
اما امروز چنين نيست. به ياري اينترنت چنان شده است كه هرزه نگاري حتي براي خردسال‌ترين كاربران دنياي وب در دسترس است. آن هم نه با هزينه و خطرپذيري بالا بلكه به صورت گمنام و ناشناس در اتاق امن و آسوده منزل و كم و بيش رايگان.
امروز با يك فشردن دكمه اي ساده يا با جست‌و‌جويي آسان مي‌توان خوراكي ناشايست را در كمترين زمان ممكن و بي‌هزينه دريافت كرد بي آنكه نام و نشان كاربر در خطر باشد و هويتش آشكار شود.
پيش از اين پدران و مادران به كودكان خود اندرز مي دادند كه مبادا با غريبه‌ها هم سخن شوند و يا مثلاً سوار خودروي ناشناسان شوند اما امروز آيا چنين هشداري را درباره اتاق‌هاي گفت‌و‌گوي اينترنتي هم بر زبان جاري مي‌كنند؟ و طرفه آن‌كه امروزه فرزندان بيش از والدين اينترنت و راز و رمز آن را مي‌شناسند و با آن سر و كار دارند!
هرزه نگاري عامل پيدايش گونه‌هايي از بيماري‌هاي جنسي و رواني و موجب اختلال در روابط درست زناشويي و خانوادگي در حال و آينده است. اين پديده باعث شكسته شدن بسياري از تابوها و خط قرمزهاست و فراوانند حد و مرزهاي اخلاقي كه با عادي شدن هرزه نگاري درهم مي‌شكنند و جاي خود را به ولنگاري و رفتارهاي كريه و ناپسند مي‌دهند. كم نيستند قاتلان جنسي و يا متجاوزان به عنفي كه در اعترافات خود، از هرزه نگاري به عنوان عامل تحريك كننده خود براي ارتكاب بدين جرايم ياد كرده اند.
و حالا گويي اينترنت به ياري هرزه نگاري آمده است. اينترنت مايه رشد چشمگير و رونق بيش از پيش صنعت و تجارت هرزه نگاري شده است و به ياري اين پديده امروز كاربران مي‌توانند به آساني حجم گسترده اي از انواع محتويات ناشايست را در اختيار بگيرند. اينترنت هرزه نگاري را ارزان، در دسترس و كم‌خطر كرده است و آنان كه سودهاي كلان اقتصادي خود را از اين مسير مي‌جويند، خرسند و خشنودند.
در سوي ديگر ماجرا هم فراوانند كساني كه به اين خطرات و آسيب‌ها آگاهند و راه چاره مي‌جويند. چاره اي كه اغلب از فيلترينگ فراتر نرفته است.
فيلترينگ اما نتوانسته و نمي‌تواند به طور كامل دسترسي به پايگاه‌هاي هرزه نگاري را محدود كند چرا كه راه‌هاي دور زدن بسيار است و حتي اگر اين پايگاه‌ها به تمامي مسدود شوند، باز هم راه دستيابي بدانها مهيا خواهد بود.
براي نمونه داد و ستد اطلاعات با هر محتوايي در ايميل‌هاي شخصي آزاد است و عضو شدن در گروه‌هايي كه چنان محتواهايي را از راه ايميل ارسال مي‌كنند، يكي از راه‌هاي گريز از فيلترينگ است. از سوي ديگر پيدايش شبكه هاي اجتماعي و يا گسترش پديده روزنامه‌نگاري شهروندي موجب شده است تا مردم تنها كاربر ساده و مصرف كننده نباشند و حجم انبوهي از توليد محتوا به دست آنان انجام پذيرد. محتوايي كه ممكن است هرزه نگاري‌هاي پراكنده باشد.
چاره چيست؟
به گمان تنها يك درمان التيام‌بخش اين زخم چركين مي‌تواند باشد و آن آگاه سازي است و بهره‌گيري از اينترنت براي رويارويي با هرزه‌نگاري اينترنتي.
همان فضايي كه از طريق اينترنت براي نشر و اشاعه هرزه‌نگاري فراهم است، براي مقابله با آن و آگاهي بخشي هم مهياست. افزودن بر سواد رسانه اي شهروندان و آگاهي‌رساني اينترنتي شايد بتواند بهم آمدن اين جراحت را موجب شود.
[1] Pornography

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر